Zrzeczenie się dziedziczenia i odrzucenie spadku to dwie odrębne instytucje prawa spadkowego, które często są ze sobą mylone, a w języku potocznym niekiedy nawet są ze sobą utożsamiane. Tymczasem, mimo zbieżności głównego celu, jakim jest de facto pozbycie się praw do spadku, w praktyce wiele je różni, w szczególności w zakresie formy i możliwego czasu dokonania tych czynności.

Podstawowa różnica polega na tym, że zrzeczenie się spadku następuje jeszcze za życia przyszłego spadkodawcy, w drodze umowy, a więc czynności dwustronnej. Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Natomiast odrzucenie spadku następuje w drodze oświadczenia, a zatem czynności jednostronnej i może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Nie jest więc możliwe odrzucenie spadku za życia spadkodawcy.

Ponadto, umowa obejmująca zrzeczenie się dziedziczenia powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Z kolei oświadczenie o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.

Istotnym jest także, że zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej. Skutek ten nie występuje już w sytuacji odrzucenia spadku, gdyż w tym przypadku każdy ze spadkobierców powołanych kolejno do dziedziczenia powinien złożyć własne oświadczenie.

Tożsamy jest jednak główny skutek prawny obu omawianych tu czynności. Zarówno osoby objęte zrzeczeniem dziedziczenia, jak i spadkobierca, który spadek odrzucił zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.